เวิร์คช็็อพสารคดี น้องใหม่ต้องดู ( p0p-it)

         ขอบคุณพี่ใจดี bryan แอบติดตามผลงานมาหลายชิ้น งานสารคดีชุดนี้ขอเป็นตัวอย่างให้น้องๆได้ความรู้พร้อมกันนะคับ..
        …เริ่มแรกเปิดงานพี่bryan ดูก่อนเหมือนเดิม 5 นาทีเท่านั้น ครั้งนี้อาจเปิดหลายครั้งหน่อย แต่ความรู้เพียบเหมือนเดิม..


1.  โดยกติทั่วไปจะไปถ่ายงานสารคดี คนเขียนบทจะให้คนถ่ายดูบทคร่าวๆก่อน ว่าบทเขาเขียนไว้เป็นแบบนี้ อารมณ์นี้นะ 
      ช่างภาพลองอ่านแล้วช่วยจินตนาการภาพให้หน่อย ว่าขาดอะไรจะได้หาเพิ่ม หรือต้องการตัวแสดงแบบไหน?.. ฉนั้น บทเรียนนี้ 
     เราให้คุณฟังเฉพาะเสียงโดยไม่มองภาพในคลิป แล้วลองจินตนาการนึกภาพตามแค่ 1นาที  พอเสียงหยุดก็หยุดแล้วอ่านต่อ...

http://vimeo.com/46690061....
        

       …ฟังเสียงพอมองภาพออกไม๊คับ สรุปให้ฟังก็ได้ บทเริ่มที่ความสุขของคนทั่วไป โยงเข้าความสุขเด็กที่ได้ของเล่นและมีรอยยิ้ม
      คราวนี้ ลองเปิดดูภาพพร้อมเสียงอีกครั้งว่า ตรงกับที่เราคิดไว้หรือไม่ เราดีกว่าของพี่ หรือ ของพี่เขาดีกว่า..ไปดูเลยคับ..
                                     ..ย้อนกลับไปดูอีกครั้ง ทั้งภาพและเสียง ..  


  -  นาทีที่.29-.31 เสียงพูดว่ามีความสุขกับท่องเที่ยว แต่ภาพไม่มี การทำสารคดีภาพต้องตรงกับบทนะคับ ( สำคัญๆ ) 
      ถ้าคิดว่าภาพไม่มีก็ตัดเสียงทิ้งไปเลย เพราะไม่ได้ประเด็นหลัก ถ้ามีเสียงพูดต้องใส่ภาพให้ตรง ไม่ใส่ก็ตัดเสียงทิ้ง เลือกเอาคับ..
 -  นาที .34 - .46 บทพูดความสุขของเด็กคือการได้เล่นกับเพื่อนๆ ดูภาพแล้วรู้สึกมีความสุขหรือไม่ ( เปิดดูอีกทีเราให้โอกาส ) 
..ย้อนกลับไปดูอีกครั้ง ทั้งภาพและเสียง ..
      เป็นไงคับ ดูแล้วก็มีความสุขแต่มันไม่อิ่มตามที่บทพูด ทั้งๆที่เป็นคีย์เวิร์ด ..( จำไว้ว่าประโยคนี้สำคัญกับเนื้อเรื่องมาก 
      เพราะเหตุการณ์ที่กำลังเสนอต่อไปคือเด็กที่ป่วย เล่นแบบนี้ไม่ได้ ฉนั้น อารมณ์ภาพตรงนี้ต้องเด่นเพื่อส่งไปยังช่วงต่อไป )... 
      ลองถามตัวเองว่าทำไมดูภาพแล้วมีความสุขแต่ไม่อิ่ม ใครตอบปัญหาตรงนี้ได้บ้าง เอาล่ะ..กลับไปดูใหม่อีกครั้งช่วงนี้ 
      แต่ดูภาพใกล้หน้าเฉพาะเด็กหญิง 2 คนที่ยืนเล่นเป่ายิ้งฉุบกัน ...
..ย้อนกลับไปดูอีกครั้ง ทั้งภาพและเสียง นาที .34 - .46 ..
      ...เป็นไคับ จะเห็นรอยยิ้มขึ้นมาทันที นั่นเป็นเพราะช่างภาพจับขนาดภาพช่วงนี้ผิดเลยทำให้ความหมายของบทผิดพลาดไปด้วย
      เคยบอกไว้ว่า ช่วงไหนบทเน้นภาพต้องใกล้เน้นด้วย ช่วงนี้บทเน้นแต่ภาพกว้างเลยทำให้อารมณ์ภาพมีความสุขแบบไม่เต็มอิ่ม..
ช่วงบทอื่นที่พูด เด็กเล่นมีรอยยิ้มและเสียงหัวเราะ ภาพต้องตรงและสื่ออารมณ์ได้ตามบทพูด ให้ใกล้เคียงมากที่สุด 
      อารมณ์ภาพจะเท่ากับบทหรือมากกว่าได้ แต่อ่อนกว่าบทไม่ได้นะคับ ช่างภาพต้องถ่ายทอดอารมณ์ออกมาให้ได้ ต้องทำๆๆ


-  นาทีที่ 1.08-1.50 การถ่ายภาพที่ต้องการสื่ออารมณ์ ( แนวอารมณ์สะกดคนดู ) ให้ระวังเรื่องการถ่ายภาพด้วย ตอนถ่าย
          กล้องต้องนิ่งจริงๆ ควรใช้ขากล้อง (ห้ามถือถ่ายเด็ดขาด ) จะทำให้อารมณ์ภาพขาดความเชื่อถือ เขาเรียกขาดพลังดึงดูด
          อย่างตอนอารมณ์ที่เราเศร้า เช่น แฟนบอกขอเลิก เราจะรู้สึกทุกอย่างในโลกหยุดนิ่งตอนเธอพูด อารมณ์ประมาณนั้นล่ะ...
      -   และสำหรับภาพอารมณ์ช่วงนี้ ที่พูดถึงเด็กหดหู่ แต่ดูภาพแล้วไม่หดหู่เหตุผลเหมือนเดิม ช่างภาพจับขนาดภาพผิด 
          และภาพเด็กใน รพ. ก็ไม่หดหู่พอ อาจเป็นเพราะเพราะมัวแต่ไปนั่งเซ็ตดอลลี่ คอยดูล้อไม่ให้ไปชนเตียง เลยไม่ได้ดูอารมณ์ภาพ  
          ของเด็กที่ถ่ายไว้ ว่าตรงกับบทที่เขาเขียนไว้แล้วหรือยัง..งานนี้ช่างภาพพลาดเยอะ แบมือมาให้ตีซะดีๆ ..
      - นาทีที่ 1.30  การเบลอภาพเด็ก เป็นสิทธิ์ส่วนบุคคลท่ีต้องระวัง การทำสื่อต้องให้ความสำคัญกับบุคคลที่เรานำเสนอ เช่น
           นักโทษ , เด็กถูกข่มขืน ต้องนำเสนอช่วยโดยการบังหน้า สำหรับกรณีนี้ถ้าถ่ายเด็กไม่ได้ อาจถ่ายมือที่ถูกเจาะนำ้เกลือ
           ขาเด็กที่มีปาสเตอร์ติด เด็กด้านหลัง ด้านข้าง หรือ สะท้อนไปยังหน้าพ่อแม่ที่เฝ้าก็ถ่ายทอดอารมณ์ได้เหมือนกัน...
      -   นาที 1.53 บทกล่าวถึงบ้านชีวาศิลป์ แต่ภาพเป็นลูกโป่ง มันคืออะไร?..หรือว่าลืมถ่ายใช้ภาพนิ่งแทนก็ได้นี่คับ..
      -   เลยไปจนถึงนาที3.18 บทกับภาพไม่ตรงกัน บทพูดถึง เล่านิทาน , เล่นละคร แต่ภาพไม่มี และอารมณ์ของภาพ
           ก็ไม่ค่อยได้อารมณ์ตามบทที่มี ..( ใครดูจอแอลซีดี แบมือมาให้หมด ตีทุกคนเลยที่ดูแล้วบอกผ่าน )
      -    นาที 3.20-4.23 ช่วงสัมภาษณ์ บทบางส่วนไปซำ้กับเนื้อเรื่องตอนต้นที่กล่าวนำ
      -    เพลงบางช่วงก็ดังจนกลบเสียงบรรยายของบท


สรุป การทำสารคดี
           …ภาพต้องตรงกับบท และภาพที่นำเสนอต้องดีกว่าบทหรือเทียบเท่ากับบทที่เขียน อารมณ์ภาพห้ามอ่อนกว่าบทเด็ดขาด..
….กรณีที่ได้สต๊อกภาพมาก่อนแล้วค่อยเขียนบททีหลัง ทำให้ได้ภาพไม่ตรงกับบท แก้ไขโดยตัดเสียงบทที่ไม่มีภาพทิ้ง
หรือ ภาพที่ถ่ายมาไม่ได้อารมณ์ อาจใช้เอฟเฟค ภาพสโลว์ , หรือใช้โปรแกรมซูมในคอมช่วย เพื่อให้ภาพไปได้กับบท
…. บทบรรยายมี 2 ลักษณะ คือบทสัมภาษณ์กับบทพูดเสริม วิธีการทำงานสารคดี คือ ใช้บทสัมภาษณ์มาเป็นหลักก่อน
ส่วนที่เหลือ ก็สามารถใช้เป็นบทบรรยายแทนได้ ข้อดีของการใช้เสียงบรรยายคือ ไม่ก่อให้เกิดความน่าเบื่อ 
หรือบางครั้งต้องการเสริมข้อมูลให้แน่น เช่น การสรุป เปิดเรื่องกับปิดเรื่อง แต่ที่ต้องระวังก็คือ เนื้อหาต้องไม่ซำ้กันไปมา
ไม่ใช่บทบรรยายพูดแล้ว คนสัมภาษณ์ก็พูดอีก จะทำให้คนดูเบื่อ และสับสน ..


                      …" การทำสารคดี ยากลำบากกว่าทำรายการอื่น เพราะคนดูจะเบื่อได้เร็ว ( ปิดทิ้ง )
                ทุกวินาทีมีค่า คิดก่อนทำงาน บทไม่ชัด  ตัดน่าเบื่อ ภาพไม่สื่อ...ทีมงานมีความผิดทุกคนคับ "...

ขอบคุณครับ ความรู้เนื้อๆ เน้นๆ

ขอบคุณคับสำหรับเกร็ดความรู้ที่นำมาแบ่งปัน

ด้วยจิตรคารวะครับ อาจารย์

คารวะด้วยอีกคนครับ สาระเน้น

ขอบคุณสำหรับความรู้ครับ

ได้อะไรเยอะเลยครับ ขอบคุณมากครับ

ได้ความรู้มากครับ.. และขอบคุณเจ้าของสารคดีด้วยครับ ที่นำงานมาให้เป็นกรณีศึกษา

คิดเหมือนกันเลยครับว่าช่วงนาทีแรก ภาพที่บรรยายไปไม่มีเลย ภาพเด็กก็ไม่ตรงตามอารมณ์ของบทบรรยาย ผมว่าพี่น่าจะไปเป็นอาจารณ์สอนตามมหาวิทยาลัยได้เลยนะพี่ (หรือเป็นอยู่แล้ว)