สเกลงานคุณ จะเรียกว่าเป็น Project Studio คือ ส่วนของการเล่น/การร้อง/การพากษ์ และ ส่วนของการบันทึก อยู่ในโซนเดียวกัน เพราะฉะนั้นก็ตัดเรื่องการ Isolation ออกไป เพราะคุณคงไม่ลงทุนไปทุบกำแพงแล้วก่อใหม่เป็นแน่ถูกไหม ...
ในเมื่อคุณทำโครงสร้างเพื่อ Isolation ขนาดนั้นไม่ได้ สิ่งที่เป็นทางออกคือ การตีตู้ขนาดพอเหมาะมาใช้แทน ซึ่งทำให้เก็บเสียงได้ดีระดับนึง ...
ซึ่งตรงนี้คุณ DIY ได้ตามสบาย เมื่อได้ตู้ทีทำหน้าที่ Isolation แล้ว คุณก็ทำ treatment ข้างใน โดยในภาพจะบุโฟม เรียกว่า Acoustic Foam หรือจะลองหาวัสดุหนานุ่ม เน้นว่าหนา บุผนังแทนก็ได้ ก็ต้องลอง แต่ไม่ควรอย่างเด็ดขาดคือเอาลังไข่ไปป่ะผนัง มันไม่ได้ช่วยอะไร ...
แต่ถ้าคุณบอกว่า สเกลผมเล็กว่านั้นอีกพี่ โอเค งั้นคุณต้องเล่นกลแล้วล่ะ บวกกับต้องมีความรู้พื้นฐานเรื่องคลื่นเป็นอย่างดี ถ้าไม่มี คุณอย่าเพิ่งทำอะไรจนกว่าจะเข้าใจจริง ๆ อย่าไปเล่นกับสิ่งที่คุณมองไม่เห็น ถ้าคุณไม่รู้จักมัน ไม่งั้นสิ่งที่คุณทำไปจะสูญเปล่า เสียทั้งเงิน เสียทั้งเวลา ...
อันนี้ต้องแยกเป็นส่วน ๆ ของการบันทึกเลย ...
ถ้าเป็นการบันทึกเสียงพากษ์/เสียงร้อง ... อันนี้คุณต้องการเสียงที่มัน dead มาก ๆ ถ้าไปร้อง/พากษ์ใน sound booth ภาพข้างบน จบเลย แต่ถ้าทำไม่ได้คุณต้องทราบความแตกต่างว่า เสียงที่ dead กับ live มันต่างกันยังไง มันต่างกันที่การสะท้อน การก้อง เสียง dead คือเสียงที่ไมค์รับตรงจากแหล่งกำเนิดเสียงเลย ไม่มีเสียงที่เกิดการสะท้อนเข้ามาเกี่ยวข้อง เพราะฉะนั้นสิ่งที่คุณต้องทำคือ กันการสะท้อนที่อาจจะวิ่งเข้ามาหาไมค์ให้มากที่สุด ผลจะเป็นดังในภาพนี้ ...
พอนึกออกไหมว่าทำไม ถ้านึกไม่ออกคุณต้องเริ่มทำการศึกษา เพราะว่าการที่คุณมีงบจำกัด คุณจะต้องมีความรู้เพื่อพลิกแพลงและแก้ปัญหาได้ โดยสามารถนำวัสดุรอบ ๆ ตัวมาใช้ ...
ส่วนการบันทึกเสียงเครื่องดนตรี ... อันนี้หลากหลายมาก ต้องว่ากันเป็นชิ้น ๆ ว่าอะไร ถ้าเป็นกีตาร์อคูสติก อันนี้ต้องการเสียงที่ live ขึ้นมาหน่อย หมายถึงมี reverb ของห้องเข้ามาผสมบ้างหน่อย ๆ ให้มันใส ๆ โปร่ง ๆ ฟังดูกว้าง ๆ (ความจริงเอามาทำให้โปรแกรมก็ได้) ซึ่งจะไปตรงข้ามกับการบันเสียงกลองที่ต้องได้เสียงที่ dead สุด ๆ ที่จะต้องบันทึกในที่แคบและไม่มีการสะท้อน ... เอาล่ะสิ่ ทำไงดี ? ... มันต้องลองครับ สิ่งที่พอให้แนวทางได้คือ
1. ตำแหน่งในการเล่น ... ในเมื่อคุณไม่ได้เซ็ตห้องมาเฉพาะให้มันมีจุด sweet spot ที่มันพอดิบพอดี คุณก็ต้องลองเล่นตามจุดต่าง ๆ บันทึก ลองฟัง แล้วก็ย้ายไปเรื่อย ๆ จนกว่าจะเจอตำแหน่งที่ดีที่สุด แล้วควรทำโดยมีหลักการ แต่บางทีมันก็อธิบายไม่ไ่ด้ อยู่ดี ๆ มานั่งเล่นตรงนี้เสียงมันดันดีกว่าตรงอื่น ...
2. เรื่องการจัดการผนัง ... ความ live ของเสียง มันมาจาก reverb แล้ว reverb มันมาจากการสะท้อนของผนัง, พื้น, เพดาน เพราะฉะนั้นการนำวัสดุ หรือ อะไรต่าง ๆ ไปกั้นไว้ที่ผนัง มันจะทำให้เสียงที่ได้แตกต่างกันออกไป พื้นผนังเพียว ๆ มันจะสะท้อนมาก (เสียงจะ live มาก), ถ้าเอาวัสดุหนานุ่มลักษณะคล้าย Acoustic Foam เสียงมันจะถูกดูดซับไป ผลคือ ความ live มันจะน้อยลง แล้วมันจะ dead ขึ้น ความหนาของวัสดุแปลผกผันกับความถี่ที่ถูกดูดซับ ถ้าบางหน่อย เสียงความถี่สูง ๆ จะถูกดูดซับไป ผลคือเสียงมันจะทึบ ๆ ไม่ใส วัสดุยิ่งหนายิ่งดูดซับความถี่ที่ต่ำลงมา แล้วความถี่ต่ำนี่แหล่ะที่เป็นปัญหาต่อการบันทึกเสียงอย่างมาก เพราะมันมักจะมากเกินไป อันนี้ต้องศึกษาปัจจัยเกี่ยวข้องเพิ่มเติมให้หนัก ...
3. เรื่องการวาง Mic และ จำนวนของไมค์ที่จะใช้ ... อันนี้สุดยอดเลย ต้องจากหลักการ และ ประสบการณ์ล้วน ๆ คุณต้องรู้ว่า Acoustic Guitar เสียงมันจะออกมารอบทิศทาง รอบตัวมันเลย แ่ต่ลักษณะเสียงมันจะไม่เหมือนกัน คุณต้องลองเอาไมค์ไปจ่อดูตามตำแหน่งต่าง ๆ แล้วฟัง ลองปรับองศาไมค์ ลองปรับระยะห่างของไมค์ ... แล้วถ้าคุณมีไมค์ตั้งแต่สองตัวขึ้นไปยิ่งดี ใช้มันจับพร้อม ๆ กัน แล้วนำมามิกซ์กันในภายหลัง ... มันไม่มีตำแหน่งตายตัวหรอก อยู่ที่ว่าคุณต้องการได้เสียงแบบไหน ... ส่วนจะอะไรยังไงในรายละเอียด อันนี้คุณต้องศึกษาเพิ่มเติมอีกเช่นกัน เรื่องคุณสมบัติของไมค์ เรื่องการวางไมค์ เรื่อง character ของเครื่องดนตรีแต่ละชิ้น ...
อ้างอิง
ข้อสังเกตุ ห้องจะไม่ทรงสี่เหลี่ยม
เหตุผลที่ห้องบันทึกไม่เป็นสี่เหลี่ยม โดยจะออกทรงคางหมูเสียส่วนใหญ่ เพราะต้องการแก้ปัญหาเรื่องเสียงที่มันหักล้างกันเอง (room mode) โดยหลักการของมันจริง ๆ คือ ผนังทุกด้านต้องไม่ขนานกัน จะเป็นทรงอะไรก็ได้ กี่เหลี่ยมก็ได้ แต่ต้องไม่ขนานกัน ซึ่งมันมักจะตกมาที่สี่เหลี่ยมคางหมูเพราะมันเหลี่ยมน้อยที่สุดแล้ว ทำง่าย เดาอาการง่าย แต่ที่เห็นว่าตรงปลายยอดถูกทริมนิดนึงก็เพราะว่ากันเรื่องเบสสะสมที่มุมห้อง ... ซึ่งตรงนี้ก็ช่วยได้ระดับนึง แต่ก็ไม่เสมอไป ยังต้องไปแก้จุดอื่น ๆ ช่วยด้วย สำหรับเรื่องการหักล้างของเสียง ...
อ้างอิง
ห้องของผมเป็นสี่เหลี่ยมธรรมดาครับขอพี่ช่วยออกเเบบให้หน่อยจร้า
ห้องเล็ก ห้องสี่เหลี่ยม ยิ่งสี่เหลี่ยมจัตุรัส ปัญหาเยอะเสมอ แก้ยาก ... แต่คุณเป็น Project Studio คงไม่ได้ต้องการความเพอร์เฟคขนาดนั้นถูกไหม เพราะฉะนั้นก็แก้เท่าที่คุณสามารถจะทำได้ และ ให้ผลที่คุณสามารถยอมรับ-พอใจกับมัน สำคัญที่สุดคือคุณต้องศึกษาหลักการของมันให้ถ่องแท้ ถึงจะแก้ปัญหาได้ถูกจุด และ ประหยัดเงิน โดยการนำสิ่งที่มีอยู่รอบตัวมาใช้ ...
ห้องสี่เหลี่ยม สี่เหลี่ยมอะไร ? สี่เหลี่ยมจัตุรัส หรือ สี่เหลี่ยมผืนผ้า ... ถ้าสี่เหลี่ยมผืนผ้า คุณมีโอกาสมากขึ้น ให้พยายามใช้พื้นที่ตามแนวยาวของห้อง จัดโต๊ะ จัดลำโพง หันไปในทางนั้น จุดที่ผนังบรรจบกัน ไม่ว่าจะเป็นสองจุด (ผนัง-พื้น) หรือ สามจุด (ผนัง-ผนัง-พื้น) ตรงนี้อันตราย มันจะทำให้เสียงเบสหนาขึ้นกว่าปกติ แล้วป้องกันยากมาก แนวทางแก้ไขมีแต่เสียเงินเยอะ ๆ ทั้งนั้น สำหรับ Projects Studio ที่งบไม่เยอะ ผมแนะนำได้ลำบาก ได้แต่เตือนไว้ให้ทราบแค่นั้น ...
ห้องเล็ก มีปัญหาเสมอ ? ห้องขนาดสี่เมตรเล็กไหม ? สี่คูณสี่เหรือ หรือ สี่คูณอะไร ? มันก็เล็ก แต่ไม่ถึงกับเล็กมาก แต่ปัญหาเรื่องการหักล้างกันเองของเสียงย่อมมีแน่ ๆ แล้วการแก้ปัญหาก็ยากอีกเช่นกัน คงได้แค่เตือนไว้ให้ทราบ แนวทางที่พอทำได้ คือ หาชั้นอะไรต่าง ๆ ไปสุมที่ผนังให้เยอะ อย่าให้มันโล้น ๆ นัก อย่างชั้นหนังสือ มันจะช่วยทำให้เสียงฟุ้งกระจาย อาจจะช่วยลดการหักล้างของเสียงได้บ้าง ...
ยังมีข้อพึงระวังให้ต้องคิดอีกมากมายครับ ในบอร์ดเต็มที่คงชี้ทางให้ได้ประมาณนี้ ที่เหลือคุณต้องลองศึกษาครับ ข้างนอกนั่นมีความรู้มากมายรอคุณอยู่แน่นอน ...
ปล. ขออภัย เขียนสด อาจมีตกหล่น ผิดพลาดบ้าง โปรดอ่านด้วยวิจารณญาณ อย่าเพิ่งเชื่อเสียทั้งหมด ...
[ แก้ไขล่าสุดโดย vfspostwork เมื่อ 2011-09-06 12:58 ]
